วิชาการโรงแรม 101: บทที่ 16 – “Income Statement (P&L)” แผนที่การเงินที่บอกว่าเรารบชนะหรือแพ้

วิชาการโรงแรม 101: บทที่ 16 – “Income Statement (P&L)” แผนที่การเงินที่บอกว่าเรารบชนะหรือแพ้

หลังจากที่เราได้เรียนรู้เรื่อง “งบดุล” (Balance Sheet) ซึ่งเปรียบเสมือน “ทะเบียนทรัพย์สิน” กันไปแล้ว ในบทนี้เราจะมาเจาะลึกงบการเงินอีกฉบับที่ผู้จัดการโรงแรมทุกคนต้องอ่านทุกเดือน… นั่นคือ “งบกำไรขาดทุน” (Income Statement) หรือที่คนในวงการเรียกกันติดปากว่า “P&L” (Profit and Loss Statement) ครับ

ถ้า “งบดุล” คือภาพนิ่งที่บอกว่า “ณ วันนี้” เรามั่งคั่งแค่ไหน… “งบกำไรขาดทุน” ก็คือ “ภาพยนตร์” ที่เล่าเรื่องราวทั้งหมดที่เกิดขึ้น “ตลอดทั้งเดือน” ที่ผ่านมา ว่าเราทำรายได้จากไหนบ้าง, มีค่าใช้จ่ายอะไรไป, และสุดท้ายแล้ว… การรบในเดือนนั้นๆ เรา “กำไร” (Profit) หรือ “ขาดทุน” (Loss)

โครงสร้างของ P&L ในธุรกิจโรงแรมนั้นมีความพิเศษและละเอียดกว่าธุรกิจทั่วไป เรามาดูโครงสร้างแบบย่อๆ กันครับ:

1. รายได้ (Revenue):

• ส่วนบนสุดจะแสดง “รายได้รวม” ทั้งหมด โดยจะแบ่งย่อยตามแผนกที่สร้างรายได้ (Revenue Centers) เช่น:

  • Rooms Revenue: รายได้จากห้องพัก

  • Food & Beverage Revenue: รายได้จากห้องอาหาร, บาร์, รูมเซอร์วิส, และจัดเลี้ยง

  • Other Operated Departments: รายได้จากแผนกอื่นๆ เช่น สปา, ซักรีด, หรือค่าเช่าพื้นที่

2. ต้นทุนและค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน (Departmental Costs & Expenses):

• ในส่วนนี้จะทำการหัก “ต้นทุนโดยตรง” ของแต่ละแผนกออกไป เพื่อให้เห็น “กำไรเบื้องต้น” ของแต่ละแผนก (Departmental Profit) เช่น:

  • Rooms Department: หักค่าจ้างพนักงาน Front Office, แม่บ้าน, และค่าคอมมิชชั่น OTA

  • F&B Department: หักต้นทุนวัตถุดิบ (Food Cost), ต้นทุนเครื่องดื่ม (Beverage Cost), และค่าจ้างพนักงาน F&B

3. ค่าใช้จ่ายในการบริหารและค่าใช้จ่ายทั่วไป (Undistributed Operating Expenses):

• นี่คือ “ค่าใช้จ่ายส่วนกลาง” ที่ไม่ได้เป็นของแผนกใดแผนกหนึ่งโดยตรง แต่จำเป็นต่อการดำเนินงานของโรงแรมทั้งระบบ เช่น:

  • Administrative & General (A&G): เงินเดือนผู้บริหาร, พนักงานบัญชี, HR

  • Sales & Marketing: ค่าการตลาด, ค่าโฆษณา

  • Property Operation & Maintenance (POM): ค่าใช้จ่ายของแผนกช่าง

  • Utilities: ค่าน้ำ, ค่าไฟ, ค่าแก๊ส

4. กำไรจากการดำเนินงานเบื้องต้น (Gross Operating Profit – GOP):

• นี่คือ “บรรทัดที่สำคัญที่สุด” สำหรับผู้จัดการโรงแรมครับ! GOP คือตัวเลขที่ได้หลังจากนำรายได้ทั้งหมดมาหักลบกับค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานทั้งหมด (ข้อ 2 และ 3) มันคือตัวชี้วัด “ประสิทธิภาพ” ในการบริหารจัดการโรงแรมของทีมผู้บริหารโดยตรง ก่อนที่จะไปหักค่าใช้จ่ายคงที่อื่นๆ

ที่ Elixir Hospitality เราไม่ได้มอง P&L เป็นแค่ “รายงาน” ที่ต้องทำส่งเจ้าของทุกสิ้นเดือน แต่เรามองมันเป็น “แผนที่” ที่เต็มไปด้วยข้อมูลเชิงลึก เราจะวิเคราะห์ตัวเลขทุกบรรทัด, เปรียบเทียบกับงบประมาณที่ตั้งไว้ (Budget), และเปรียบเทียบกับผลงานของเดือนที่แล้วและปีที่แล้ว เพื่อค้นหาว่า “เราทำได้ดีตรงไหน?” และ “เรายังมีจุดอ่อนที่ต้องปรับปรุงตรงไหน?”

เพราะการอ่าน “แผนที่” การเงินฉบับนี้ออก คือทักษะที่สำคัญที่สุดที่จะนำทางโรงแรมไปสู่ “ชัยชนะ” ที่เรียกว่า “กำไรที่ยั่งยืน” ครับ

ชาติ เตมียเชิด